როდოსის კოლოსი-არტემიდას ტაძარრის და მოვზოლეუმის თანამედროვეობაა. მისი შექმნის იდეა ჩვენს ერამდე 304 წელს დაიბადა, როდესაც პატარა კუნძულის მკვიდრნი, რომელიც მცირე აზიის ნაპირთან მდებარეობდა, ალყისაგან შელახულ კედლებზე იდგნენ და უყურებდნენ თუ როგორ იკარგებოდა ზღვაში ალექსანდრე მაკედონელის ერთ-ერთი უკანასკნელი მემკვიდრის გემები-წინა აზიისა და სირიის მმართველის შვილის დემეტრი პოლიორკეტის.
იმისათვის რომ დაეძლიათ როდოსელები, პოლიორკეტმა ქალაქში საიერიშე მანქანები მოტიანა. მოიერიშეთა სიამაყე იყო ჰელეოპოლიდა, რომელიც მოძრაობაში მოყავდა სამიათასოთხას მეომარს. ტოვებდა რა კუნძულს პოლიორკეტი წარუმატებელი ალყისა და შეტევის შემდეგ მან მიაგდო კუნძულზე უზარმაზარი ჰელეოპოლიდა, მსოფლიოს ერთგვარი საოცრება, რომელმაც ვერ შეასრულა თავისი დანიშნულება. ზუსტად მან მოუტანა ქალაქს არამხოლოდ სარგებელი არამედ დიდებაც. ვაჭრებმა ქალაქში გამარჯვების შემდეგ შესთავაზეს ჰელეოპოლიდის ყიდვა ჯართის სახით, სთავაზობდნენ რკინაში რა 300 ტალანტს-ზღაპრულ თანხას იმ დროისათვის. ქალაქის გადარჩენისა პატივსაცემად გაყიდული მანქანის ფულით გადაწყდა აეგოთ ჰელიოსის-როდოსის მფარველის ძეგლის აგება. ძეგლის შექმნა დაავალეს ხარესს, ლისიპის მოწაფეს. ხარესმა შესთავაზა ქალაქის თავებს ჰელიოსის ფეხზე დამდგარ მდგომარეობაში გაკეთება, მარცხენა ხელში მას ძირს ჩამოშვებული გადასაფარებელი ეჭირა, ხოლო მარჯვენა ხელი შუბლთან ქონდა მიტანილი და შორს იხედებოდა. მართალია ასეთი პოზა არაკანონიკური იყო მაგრამ ხარესმა იცოდა რომ კოლოსი არ დამაგრდებოდა თუ კი ღმერთი წინ გაწევდა ხელს. ოცდათექვსმეტმეტრიანი ძეგლის ფუძედ სამი მასიური ქვის ძელი გამოიყენეს, რომლებიც რკინის შველერებით იყო შეკრული ბეჭებთან. ძელებზე და შველერებზე იყო დამაგრებული რკინის კარკასი, რომელიც ბრონზეს ნაჭედი ფურცლებით დაფარეს.
კოლოსი იზრდებოდა ნაპირზე სადგომთან, მარმარილოთი მოპირკეთებულ ხელოვნურ ბორცვზე. თორმეტი წლის განმავლობაში ვერავინ ვერ ხედავდა კოლოსს, რადგან როგორც კი ახალ მეტალის ფურცელს მიაგებდნენ ეგრევე მიწას აყირდნენ მას, ისე რომ დაფარული მზა ნაწილი. ამით ხელოსნები უფრო მარტივად მიიწეოდნენ ზემოთ. მხოლოდ მაშინ დაინახეს როდოსელებმა თავისი მფარველი როდესაც მიწაყრილისაგან გაიწმინდა ის. ბრწყინვალე ღმერთი რამოდენიმე კილომტერიდან მოჩანდა და მალე ხმა მის შესახებ მთელ ანტიკურ სამყაროში გავრცელდა. მაგრამ ნახევარი საუკუნის შემდეგ ძლიერმა მიწისძვრამ დაანარცხა როდოსის კოლოსი ძირს, კოლოსის ყველაზე სუსტი წერტილი მუხლები აღმოჩნდა. აქედან მოდის გამონათქვამი "კოლოსი თიხის ფეხებზე".
როდოსელები ცდილობდნენ აეყენებინათ კოლოსი, ცნობილია მეზობელი სახელმწიფოების დახმარების ფაქტებიც, ეგვიმტელმა მეფემ რამოდენიმე ასეული სპილენძის ტალანტი და ხელოსნები გამოაგზავნა, მაგრამ არაფერი არ გამოვიდა.
ასე იწვა სანაპიროზე კოლოსი-კუნძულის მთავარი ღირსშესანიშნაობა ტურისტებისათვის. დანარცხებული გიგანტი ნახა პლინი უმცროსმა, რომელიც ჩვენი წელთაღრიცხვის პირველ საუკუნეში ჩავიდა იქ. პლინიუსი გაოცებული იყო იმით რომ რამოდენიმე ადამიანმა ვერ შეძლო ხელებით გარშემორტყმა კოლოსის თითზე.
მიწაზე დაწოლილი კოლოსი ხავსითა და ლეგენდებით იფარებოდა. მნახველების მონაყოლით ის უფრო დიდი ჩანდა ვიდრე სინამდვილეში იყო. რომაულ ლიტერატურაში გაჩნდა ლეგენდები რომ ის აღმართული იყო პორტში შესასვლელის წინ და იმდენად დიდი იყო რომ მის ფეხებსშუა გემები გადიოდნენ.
ათასი წელი იწვა გაპობილი კოლოსი როდოსთან, სანამ 977 წელს არაბმა ადგილობრივმა, რომელსაც ფული ჭირდებოდა, არ მიჰყიდა ის ერთ-ერთ ვაჭარს. ვაჭარმა, იმისათვის რომ გადაეტანა კოლოსი, დაჭრა ის და 900 აქლემი ბრონზა წაიღო.
No comments:
Post a Comment